Bor nedir?Bor, atom numarası
5 ve kimyasal sembolü
B olan kimyasal elementtir. Yarı metaldir. Gerek Güneş Sistemi' nde gerek Dünya'nın kabuğunda düşük miktarlı bir elementtir.
Doğada rastlanan bileşiklerinin (borat minerallerinin) suda çözünürlüğü nedeniyle belli yerlerde yüksek yoğunlukta bulunabilir. Bu mineraller boraks ve kernit olarak topraktan çıkarılır.
Bor tipleri nelerdir?Endüstride yüksek saflıkta bor zorlukla elde edilebilir çünkü bor, karbon ve başka elementlerle bileşikler oluşturur. Borun çeşitli allotropları vardır.
Amorf bor kahverengi bir tozdur;
Kristal bor ise siyah, son derece sert ve oda sıcaklığında düşük iletkendir.
Nerelerde kullanılmaktadır?Elemental bor, yarı iletken endüstrisinde bir dopant olarak kullanılır.
Bor bileşiklerinin ana kullanım alanları, çamaşır tozunda beyzalatıcı olarak (sodium perborat) ve ısı yalıtımında kullanılan cam elyafının boraks bileşeni olaraktır. Bor bileşiklierinin ayrıca, yüksek kuvvetli düşük ağırlıklı yapısal malzemelerde özelleşmiş rolleri vardır. Camlar ve seramiklerde onların ısı şokuna dayanıklı olması için kullanılır. Boron içeren reaktanlar organik bileşiklerin sentezinde kullanılırlar, ve boron içermeyen bazı ilaçların yapımında ara ürün olurlar.
Canlılar ve borBiyolojide boratlar memelilere düşük düzeyde toksiktir (sofra tuzu kadar) ama eklem bacaklılarda çok daha etkilidirler. Boron içeren doğal bir antibiyotik bilinmektedir. Bitkilerde az miktarda boron hücre duvarının sertleşmesi için gereklidir, bu yüzden toprakta boronun varlığı bitki büyümesi için gereklidir. Deneylerde boronun hayvanlarda da eser seviyede dahi olsa gereklşi bir element olduğu bulunmuştur, ama hayvan fizyolojisindeki rolü bilinmemektedir.
Dünya'da bor rezervine sahip en değerli topraklar nerede?Dünya'daki sıralama
Türkiye - %72
Rusya - %8
Afrika - %7
Abd - %7
Çin - %6