İlk olarak 90′lı yılların başında Japonya’nın dağlık ve virajlı yollarından hızla inmeye çalışan kişiler tarafından keşfedilmiştir. Drift temelde aracın virajı dönme esnasında oluşan merkezkaç kuvvetine direnemeyip arka kısmının kopması prensibine dayalı bir olaydır ve buna verilen isimdir. Türkçeye “yanlama” olarak geçmiş fakat birçok kelimede olduğu gibi yabancı şekli daha çok kullanılmaktadır. Drift genel olarak gösteri amaçlı bir harekettir ve motorsporları açısından istenmeyen bir durumdur. Çünkü drift aracın aktarma organlarına zarar vermekte ve lastiği yıpranmasıyla yol tutuşunu büyük ölçüde azaltmaktadır. Buna bağlı olarak da tur sürelerini düşürmektedir. Bir otomobilin drift yapabilecek nitelik taşıması için öncelikle jantların minimum 17″ ebatında olması ve ince yanak lastikler kullanılması gerekmektedir. Aksi taktirde lastiğin janttan çıkabilmesi olasıdır. Bunun haricinde arkadan itişli bir araç olması ve güçlü bir motora sahip olması gerçek manada driftin olmazsa olmazlarındandır. Bunlara ilave olarak gerçek bir drift aracında kitli diferansiyel bulunur, bu sayede arka taraf koptuğunda tekerlek hızı dengelenerek aracın rahat kontrol edilebilmesi sağlanır. Eksi kamber ayarı ile tekerlekleri hafif içeriye baktırıp, viraj çıkışlarında yeterli gücü hissedebilmek için motorda tork artırıcı düzenlemeleri yapmak önemlidir.
Drift yarışlarındaki devasa seyirci kitlesini görüp, “napıyor bu adamlar?” diye düşünenleriniz olabilir fakat aslında drift yarışlarının da bir altyapısı ve gelişmiş bir puan hesaplama sistemi vardır. Öncelikle Drift yarışında çizgiyi 1. geçmenin puana herhangi bir katkısı yok. Puanlama araçlara bağlanan drift box isimli bir aygıt tarafından yapılıyor. Drift box araca bağlanıyor ve drift anında otomobilin yolla yaptığı açıyı, hızı ve en önemlisi oluşan g kuvvetini hesaplıyor, ardından tüm bunların ortalamasını alarak ortaya bir skor çıkartıyor. İşte meşhur japon D1 Street Legal serisinde puanlamayı yapan alet budur. Bu sayede sürücünün yaptığı drift analiz ediliyor ve en yüksek puanı alan kişi yarışın galibi oluyor. Ama her zaman birinci olanlar araca en fazla drift yaptıranlar değil, en yüksek hızda powerslide’a en yakın ölçüde drift yapabilenlerdir. Yazının devamında powerslide ve diğer kavramları da açıklamaya çalışacağım.
Drift Yapma Teknikleri
El Freni İle Yanlama (Handbrake Drift)Bu genel olarak en bodoslama tekniktir. Viraja giriş esnasında debriyaja sonuna kadar basılır ve aracın burnunu viraj içine doğru yönlendirirken el freni çekilir ve arkanın kopmasıyla beraber hemen bırakılıp gaza yüklenilir. Tabi yanlamanın en temel kuralı olan; arkadan kopan aracı kontra ile yani direksiyonu tam ters yönde kırarak toplamak gerekir. Aksi takdirde çok şık bir spin atacağınızı söyleyebilirim. (:
Ağırlık Transferi İle Yanlama (Weight Transfer Sliding)Viraja gelirken vites küçültülür ve aracın burnu viraj içine doğru çevrilirken debiyaj hızlıca bırakılır, hemen ardından tekrar gaza yüklenilerek arkası kopan araçla hem hızlı hem de etkili bir yanlama gerçekleştirilir. Bu metodun asıl inceliği debriyajdan aniden ayağın çekilmesiyle aracın yavaşlaması ve sanki fren etkisi yapmışcasına ağırlık merkezinin ön tarafa kayıp arka tekerlekler üzerindeki yükün azalmasıdır. Bu sayede arka taraf vites küçültmeden dolayı sağlanan motor atikliğine yenik düşer ve kusursuzca yanlanır.
Güç İle Yanlama (Power Over)Aracın önü viraj dışından içe doğru yönlenirken dip gaz verilir ve viraj süpürme dediğimiz hareketle viraj dış çizgiyi takiben yanlayarak dönülür. Bunu yapabilmek için güçlü tork’a sahip araç kullanmak gerekir. 150Hp’yi sınır değer olarak düşünürsek 200Hp ve üstü motorlar bu tarz yanlama için uygundur. Tahmin edeceğiniz üzere trafikte güçlü motora sahip araç kullanan zengin arkadaşlar tarafından kullanılan en yaygın yanlama şekli de budur.
Karşıt Ağırlık Transferi İle Yanlama (Opposite Weight Transfer Sliding)
Viraja nizami apeksinden girilirken direksiyon viraj dışına doğru kırılıp aniden içe çevrilirse ağırlık merkezinin ani yer değişimi sebebiyle aracın arka kısmı kaymaya başlar ve araç gaz verilerek kontra ile toplanır. Göze en hoş gelen ve en teknik yanlama şekli bence budur.
Debriyaj İle Yanlama (Clutch Kick)Aracın güçten düştüğü durumlarda gerekli gücü alabilmek için deviri yükseltip debriyajı bir anda bırakma suretiyle patinaj sağlayıp arkayı kaydırmak için kullanılır. Güç ile yanlamaya çok benzer bir yöntemdir.
Fren İle Yanlama (Brake Sliding)Viraja girerken önce araç viraj içine doğru yönlendirilip arkadan kayana kadar sert fren yapılır. Aracın arkası kaymaya başladıktan sonra gaz verilerek kontra ile toplanır. Burada dikakt edilmesi gereken, aracın hızının çok iyi ayarlanması ve frenleme esnasında önden kaymaya mahal vermeden gaza yüklenmektir.
Hız İle Yanlama (Powersliding)Bu yöntem geniş virajlarda yapılır ve yüksek hızlardayken direksiyonu yavaşça kırarak önden kayma olmadan hız artırılmaya devam edilir. Bu esnada merkezkaç kuvvetinin etkisiyle siz bir yandan direksiyonun açısını arttırırken bir yandan da gaz vermeye devam ettiğinizden çok yüksek hızla ve tamamen yanlayarak virajı alırsınız. Eğer başlangıçta direksiyonu fazla kırarsanız araç önden kaymaya başlayacaktır ve daha drift başlayamadan gaz kesip toplamak zorunda kalırsınız.
Son olarak driftle zaman kaybetmeden bir virajı en hızlı dönmek için apex’in hangi çizgisinin kullanılması gerektiğine bakalım.
Açık Mavi Çizgi: Apex’e geç girmek, dolayısıyla viraj girişinde kaymalarla beraber virajdan düz bir çizgi halinde hızlanarak çıkmaktır. Viraj orta hızlı dönülmüş olur.
Mavi Çizgi: Apex’e erken girmek, dolayısıyla viraj çıkışında kaymalarla beraber virajdan yavaş çıkmaktır. Yani viraj yavaş dönülmüş olur.
Yeşil Çizgi: Apex’e optimum şekilde girip, yine optimum şekilde çıkmaktır. İşte 90 derecelik bir viraj en hızlı bu şekilde dönülebilir.
Aşağıdaki videoda profesyonel drift sürücüsü olan Ken Block tarafından, motoru 247 HP’den 600 beygire modifiye edilmiş bir Ford Fiesta ile yapılmış çeşitli yanlama ve sürüş teknikleri göreceksiniz. Fakat bu görüntülerin onlarca denemeden sonra ortaya çıktığını ve kamera arkası görüntülerde bir çok başarısız deneme ve kaza yaşandığını unutmayın. Dolayısıyla, bu hareketlerin sivil yaşam içerisinde yani topluma açık alanlarda yapılması büyük ve ölümcül kazalara neden olabilir. Bu nedenle drift denemelerinin trafiğe kapalı alanlarda, tercihen pistlerde yapılması en güzeli olacaktır. Burada esas olan kriter; hiç kaza yapmamış olmanız veya ne kadar müthiş bir sürücü olduğunuz değil, insanların yaşam hakkına ne kadar saygı duyduğunuzdur.
